Hiç Büyümeyen Kahraman: Ayşegül

HİÇ BÜYÜMEYEN KAHRAMAN: AYŞEGÜL

1954 yılından bu yana dünyanın birçok ülkesinde milyonlarca kitabı basılmış, evlerden, kütüphanelerden, kitapçılardan ve sahaf raflarından hiç eksilmeyen 58 yaşında ama halen çocuk kahraman Ayşegül.

Dünya çocuklarının hep sevdiği kahraman Ayşegül’ün doğuş macerasına değinerek başlayalım yazımıza.

1954 yılında Casterman Yayınevinin çocukların dünyasına kazandırdığı kahramanımızın çizimlerini ressam Marcel Marlier çizmiş, öyküsünü yazar Gilbert Delahaye yazmıştır. Kahramanımızın orijinal adı “Martine”dir. Ayşegül serisinin ilk kitabı (Martine Çiftlikte) Fransızca olarak yayımlanmıştır.

Ayşegül kitaplarının orijinal ülkesi Belçika, dili Fransızcadır. 50’ye yakın ülkede yayımlanan Ayşegül kitapları, bazı ülkelerde orijinal hali “Martine” adıyla yayımlanırken, pek çok ülkede de yayımlandığı ülkenin en sevilen ve yaygın kız isimlerinden birini kendine alarak şöhretini sürdürmüştür. (Amerika’da Debbie, İtalya'da Christina, Almanya'da Steffi, İngiltere'de Mary, Portekiz'de Anita gibi).

Ayşegül kitapları 1997 yılına kadar 46 kitaplık bir diziye ulaşmıştır. 1997’de yazar Gilbert’in ölümüyle birlikte dizinin yazarlığını Marcel Marlier’nin oğlu Jean Louis devam ettirmiştir.

Ayşegül Kitaplarının yaratıcılarından olan ressam Marcel Marlier, 2000 yılında Marsık Yayıncılık’nın davetlisi olarak TÜYAP Kitap Fuarı’na da katılmış, ülkemizdeki “Ayşegül” fanatiklerinin yoğun ilgisi karşısında şaşırmıştır. Okurlarına orijinal resimlerini armağan edecek kadar cömert ve sevgi dolu; değerli ressam Marlier, 18 Ocak 2011 tarihinde Belçika’da, 80 yaşında yaşama veda etmiştir.

Marcel Marlier  

Ayşegül Kitapları hakkında Milli Kütüphane kataloglarında yaptığım taramalar sonucunda Ayşegül kitaplarının kendi ülkesinde yayınlandıktan 11 yıl sonra ilk olarak 1965 yılında ülkemizde yayınlanmaya başladığını, ülkemizde yayınlanan ilk Ayşegül kitapların; Ayşegül Okulda, Ayşegül Sirk Cambazı, Ayşegül Seyahatte, Ayşegül Hayvanat Bahçesinde kitaplarının olduğunu ve Ayşegül kitaplarını sırasıyla Sümer, Yeni Sümer, Alpagut, Aksoy, Marsık ve son olarak Yapı Kredi Yayınları yayınladığının bilgisini ulaştım.

Bir zamanlar Ayşegül’ü “Küçük Ayşegül” adıyla yayınlayan Marsık Yayıncılık’ın sahibi Çocuk Edebiyatımızın usta kalemi Yalvaç Ural, Ayşegül kitapları için şöyle diyor “Dünyada çok az kitap, çocukları “Martine” kadar etkilemiştir. Bizde önce “Ayşegül”, sonra “Küçük Ayşegül” adıyla yayımlanan bu 60 kitaplık dizi, tam dört kuşağı büyütmüş ve ördüğü sevgi çemberini dalga dalga büyüterek yalnızca çocukların değil, annelerin, anneannelerin gönlünde kendine unutulmaz bir taht kurmuştur.”

Yapı Kredi Yayınları Ayşegül kitaplarının 2011 yılının ilk ayında her ay 2 Ayşegül kitabı yayınlayarak şubat ayı itibariyle Ayşegül kitaplarının 28’i okurla buluşturdu. Siz bu sayfaları okurken yeni Ayşegül kitapları yayınlanmış olabilir. Yapı Kredi Yayınlarından öğrendiğim bilgiye göre diğer Ayşegül kitapları 2012 yılı sonunda tamamlanmış olacak.

Yeri gelmişken Ayşegül hayranlarına iki müjde vermiş olalım. İlk müjdemiz “Ayşegül Arkadaşlarıyla” başlığında başlayan çıkartmalı kitaplarının üçü “Ayşegül Yollara Düşüyor”, “Ayşegül Kırlara Gidiyor” ve “Ayşegül Arkadaşlarıyla” raflardaki yerini aldı. İkinci müjdemiz ise YKY yayınlamaya başladığı Ayşegül kitaplarını 5’er 5’er ciltler halinde ayrıca yayınlamaya başladı. İlk 3 cilt çok şık bir baskıyla raflardaki yerini aldı. Çocuklar için çok güzel yeni yıl hediyesi olacak bu kitaplar anne babalara ve çocuklara ne hediye alsam diyenlere özellikle duyurulur.

Yaşamın tümünü kucaklayan Ayşegül’ün minik öykülerinde ve yaşadığı serüvenlerde insan ilişkileri, kardeş sevgisi, oyunlar, okul yaşamı, dostluk, doğa sevgisi, hayvan sevgisi, çevre bilinci, meslekler gibi konuları ele alarak okura gerçek yaşamdan kesitlere yer verilmektedir.

Dört kuşağın elinden düşürmeden okuduğu annelerin çocuklarına çeyiz sandıklarında sakladıkları efsane Ayşegül kitaplarının yayınlandığı ilk yıllarda dünya’da özelliklede ülkemizde yayınlanan çocuk kitaplarının çeşitliliğini ve kalitesini düşünürsek Ayşegül kitaplarının bugünlere kadar gelmesi çok tesadüf değil.

YKY tarafından yayınlanan Ayşegül serisinin 24. Kitabı, “Ayşegül Uçağa Biniyor” kitabına değinerek yazımıza son verelim;

Ayşegül Uçağa Biniyor, ideal bir uçak yolculuğu hikâyesi

O yaz annesiyle birlikte yurtdışına seyahate gidecek olan Ayşegül, annesiyle birlikte bilet satış ofisine gider, annesi bilet satış görevlisi ile görüşürken bilge kahramanımız Ayşegül hemen hemen tüm öykülerinde yanında olan köpeği Fındık’a coğrafya ve harita bilgisini konuşturmaya başlayarak haritada gördüğü ülkeleri saymaya başlar. Tatile gidilecek ülke İtalya’dır. İtalya’ya en hızlı gidiş yöntemi uçak yolcuğudur. Uçak biletleri hemen alınır. Sayılı gün hızlı geçer misali günler geçer tatil zamanı gelir. Uçak saatinde babası, annesi Ayşegül ve Fındık havaalanında hazırdırlar.

Adeta uçmayanlar için resimli uçuş rehberi gibidir kitabın devamı. Bavullar bagaja verilir, yürüyen bant götürür bavulları. Anons gelir az sonra uçağa binilecektir. Uçuş bilgileri aynen şöyle yazılmıştır hikayede; “Saatte 800 kilometre hız yapan, 32 metre uzunluğunda, 10 bin metre yükseklikte uçan, 75 yolcusu dahil 48 ton ağırlığında bir araçtı, bavullar bagaja koyuldu, yakıt deposu dolduruldu, yolcu binişi için kullanılan merdiven uçağa yaklaştırıldı.” Uçmak için her şey hazırdı. Babasıyla ve Fındık’la vedalaştılar.

Uçağın kaçak yolcusu Fındık; sahibine sürpriz yapıp bavulların arasına gizlenerek uçağın bagaj deposuna yerleşir. Kaçak yolcu dahil uçmak için her şey elverişlidir. Teknik ayrıntılar öykümüzden eksiksiz tam tamam anlatılır. Kısa sürede uçak bulutlar arasında süzülmeye başlar. Gökyüzünden yeryüzünün görüntüsü betimlenir yeryüzünde her şey miniktir. Pilot kabininde de her şey yolunda gidiyordur. Uçuş ekibi sağlıklı bir yolculuk için elinden geleni yapıyordur. Yolcular konforlu uçağın tüm olanaklarını kullanarak keyifli bir uçuş yaşamaktadır. Kahramanımız portakal suyu içer, uçak aynı zamanda bir çocuk oyun odası gibidir, tüm yolculara ev rahatlığı yaşatılır. Hostes uçaktaki çocuklarla çok ilgilenir, çocukları birbirleriyle tanıştırır. Uçakta yeni arkadaşlıkla kurulur, eğlenceli oyunlar oynanır. Akşam olur, yemek zamanı yemek servisi yapılır. Bu arada kaçak yolcumuz Fındık, bavulların iplerini çözerek eğleniyordur. Uçak inişe hazırdır. Anons gelir kemerler bağlanır, İtalya gökyüzünden izlenir durumdadır. Uçağın camından Roma şehri görünür. Uçak piste iner, kapılar açılır yolcular uçaktan iner. Ayşegül ve annesi yere indiklerinde bir sürpriz karşılar onları kaçak yolcumuz çoktan inmiş sahiplerini beklemektedir. Keyifli bir uçuş sonrası güzel bir ülkeye gelinmiştir.

“Ayşegül Uçağa Biniyor” kitabını okuyan tüm çocuklar, anne babalar hayatlarında hiç uçmamışlarsa bu kitabı okuduktan sonra herkes uçma deneyimi yaşamış gibi ayrıntılı bilgiye sahip olacaktır.

Kitap Adı: Ayşegül Uçağa Biniyor

Yazar: Gilbert Delahaye

Resimleyen: Marcel Marlier

Çeviren: Füsun Önen

Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları / Doğan Kardeş Serisi

18 sayfa

Aydın İleri

Türk Kütüphaneciler Derneği Genel Başkan Yardımcısı

Okul Kütüphanecileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

aydinileri@gmail.com